بیماری های خطرناک در خرگوش

بیماری های خطرناک در خرگوش

١٢ بیماری خطرناک در خرگوش که باید بدانید

چطور از بیمار شدن خرگوش خانگی خود پیشگیری کنیم؟
بیماری های خرگوش عمدتا به دلیل عدم مراقبت صحیح و عدم رسیدگی زودهنگام و به موقع ایجاد می شوند. برای مثال رعایت نکردن رژیم غذایی درست و مناسب برای خرگوش ها، آن ها را در معرض ابتلا به انواع بیماری ها قرار می دهد.
به همین دلیل داشتن اطلاعات کافی در مورد بیماری های شایع حیوان خانگی خود، به شما کمک می کند تا حیوان خانگی خود را از بسیاری از بیماری ها و مشکلات، در امان نگه دارید.
همچنین شما با آگاهی از این مسائل می توانید با اقدامات صحیح و به موقع از پیشرفت یک بیماری ممانعت به عمل آورید و سلامتی حیوان خانگی خود را حفظ کنید.

بیماری های شایع در خرگوش:

آنتروتوکسمی:

این بیماری عمدتا بچه خرگوش های یک تا دو ماهه را درگیر می کند. مهمترین نشانه بیماری آنتروتوکسمی، اسهال آبکی ناگهانی است. عامل به وجود آورنده این بیماری نوعی باکتری به نام Clostridium spiroform است.

در بسیاری از موارد، خرگوش در شب کاملا سالم به نظر می رسد اما در صبح روز بعد ناگهان مرده دیده می شود. همچنین به خاطر پیشرفت سریع بیماری، درمان به وسیله آنتی بیوتیک ها نیز، نتیجه مطلوبی ندارد.

توصیه می کنیم اگر مشاهده کردید یکی از خرگوش هایتان مرده است، به سرعت لاشه مرده خرگوش را به دامپزشکتان برسانید زیرا کالبد گشایی جسد، به دامپزشک کمک می کند علت و عامل مرگ را به درستی شناسایی کند و توصیه ها و اقدامات لازم جهت جلوگیری از مرگ سایر خرگوش ها را به شما گوشزد کند.

برای جلوگیری از ابتلای خرگوش به این بیماری، دانستن نکات زیر ضروری است:

1. غذایی که خرگوش مصرف می کند دارای کیفیت و فیبر بالایی باشد.

2. هیچگونه تغییر ناگهانی در جیره مصرفی خرگوش صورت ندهید. تمامی تغییرات می بایست به تدریج و در طول یک هفته انجام شوند.

3. بچه خرگوش ها را زود از شیر نگیرید و بعد از 2 تا 3 هفتگی غذا در اختیارشان قرار دهید. 

استورلوز (: (Pasteurellosis

مهمترین باکتری بیماری زا در خرگوش ها پاستورلامولتوسیدا است. عفونتی که این باکتری در بدن خرگوش ایجاد می کند می تواند به صورت التهاب مخاط بینی، پنومونی، التهام گوش میانی، التهاب مخاط چشم، آبسه و یا عفونتهای دستگاه تناسلی، دیده شود.

در این بیماری متعاقبا ایمنی ضعیفی ایجاد می شود. در نتیجه بسیاری از خرگوش ها به صورت حامل ((carrier باقی می مانند و اثرات بیماری را در محیط به جای می گذارند و باعث ابتلای بقیه خرگوش ها می شوند.

آنتی بیوتیک ها این بیماری را ظاهرا درمان می کنند و یا شدت آن را کاهش می دهند، اما ممکن است بیماری در نتیجه ی یک فشار محیطی یا استرس، دوباره عود کند.

توصیه می کنیم به محض اینکه علائم ذکر شده در بالا را مشاهده کردید، جهت تشخیص و انجام مراحل درمان بیماری خرگوش خود، به دامپزشک خود مراجعه کنید.

بیماری Tyzzer :

این بیماری در بسیاری از حیوانات مانند خرگوش، همستر، موش و گربه ممکن است ایجاد شود. عامل به وجود آورنده این بیماری باکتری Bacillus piliformis است. این باکتری گرم منفی به عنوان یک میکروب درون سلولی، سلول های کبد و اپیتلیوم سکوم را درگیر می کند. نشانه این بیماری اسهال آبکی و مرگ سریع طی یک تا دو روز است.

این بیماری معمولا در سن 3 تا 1/5 ماهگی دیده می شود. گاهی احتمال مرگ و میر تا 50 درصد نیز می رسد. بعضی مواقع تمام بچه خرگوش های یک مادر درگیر این بیماری می شوند.

با توجه به اینکه باکتری در حالت فعال در محیط ناپایدار است، احتمالا بیماری با خوردن اسپورهای باکتری منتقل می گردد. همچنین ممکن است باکتری از طریق جفت نیز منتقل شود.

ضخیم شدن دیواره سکوم، خونریزی های نقطه ‌ای بر روی آن و نقاط نکروزه سفید رنگ به قطر 2 میلی ‌متر بر روی کبد، از جمله علائم کالبد گشایی هستند که به دامپزشک کمک می کنند.

در نظر داشته باشید که درمان این بیماری به دلیل جرم داخل سلولی چندان موفقیت آمیز نیست و از بین بردن و درمان آن مشکل است. 

پنومونی یا ذات الریه (Pneumonia) :

امکان ابتلا در هر سنی وجود دارد. از جمله نشانه های این بیماری می توان به تب، کاهش اشتها، التهاب مخاط بینی ( ابتدا با تشرح سروزی چشمها و بینی شروع می شود و سپس این ترشحات به صورت چرکی و خشک شده بر روی بینی دیده می‌شوند. )، تنگی نفس، عطسه و سرفه اشاره کرد.

توصیه می شود در صورت مشاهده این علائم سریعا به دامپزشک خود مراجعه کنید.

میکسوماتوز (Myxomatasis) :

عامل به وجود آورنده این بیماری ویروسی به نام Myxom از خانواده Poxviridae است.

به طورعمده توسط بندپایان، کک ها و هوا انتقال داده می شود.

جنس Sylvilagus منبع طبیعی ویروس است. به همین دلیل این حیوانات به این ویروس نسبتآ مقاومند، ولی خرگوش های آزمایشگاهی (Oryctolaus cuniculus) به شدت به بیماری مبتلا شده و مرگ و میر زیادی درجمعیت آن ها دیده می شود.

خرگوش در حالت خیلی شدید بیماری، در مدت یک هفته می میرد و قبل از مرگ حیوان، بی حال شده و پلک های آن متورم می‌ شود. در حالت حاد، پس از گذشت یک هفته چشم‌ها بی ‌رمق شده و اطراف دهان، سوراخ های بینی، مجاری تناسلی و مقعد متورم می شوند.

در خرگوش هایی که جان سالم به در می برند، بعد از گذشت 10 روز از شروع بیماری، تورم چرکی پلک و ملتحمه و التهاب در قاعده گوش دیده می شود . همچنین ممکن است ندول هایی در روی سر، پاها و گوش ها مشاهده گردد.

در حالت حاد بیماری، معمولا بعد از گذشت 11 روز از آلودگی به ویروس، حیوان تلف خواهد شد. پیشنهاد می کنیم به یک دامپزشک مراجعه کنید تا بیماری را با مشاهده علائم کلینیکی و آسیب ‌شناسی تشخیص دهد.

در مناطقی که بیماری بومی است، کنترل ناقلین باعث کنترل بیماری می‌شود. خرگوش های تازه وارد باید در محلی به دور از حشرات ظرف 2 هفته قرنطینه شوند. برای ایجاد ایمنی، از یک واکسن زنده تخفیف حدت یافته، استفاده می گردد که این واکسن حدودا 9 ماه ایمنی ایجاد می کند.

عفونت چشم :

خرگوش های خانگی به شدت در معرض عفونت های چشمی قرار دارند و هرگونه تماس با گرد و غبار و هرچیزی که مجاری اشکی را تحریک می کند می تواند دردسر ساز باشد. در صورت ابتلا، توصیه می شود خرگوش را نزد دامپزشک برده تا گوش او را شست و شو دهد اما از آنجا که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، سعی کنید که خرگوشتان در محیط پاکیزه ای قرار داشته باشد.

گلوله توپی بر اثر خوردن موی بدن :

مدت ها پیش تصورمی ‌شد که بیماری گلوله‌های مو داخل معده خرگوش ، خود یک بیماری اولیه است، اما بعدها مشخص شد که این بیماری یک چهره از بیماری دیگر بوده و در واقع نوعی بیماری ثانویه می‌باشد.

به طور طبیعی خرگوش ها مرتبا خود را لیسیده و تمیز می‌کنند. به همین دلیل مقدار زیادی مو وارد دستگاه گوارش آن ها می شود. حال اگر به هر دلیلی، حرکات دستگاه گوارش کاهش پیدا کند، گلوله‌های مو در داخل معده تجمع می یابند.

از عوامل مستعد کننده این بیماری می‌توان به استرس (همانند استرس جایگاه کوچک، استرس نزدیک زایمان)، درد (همانند بد فرمی دندان ها و طویل شدن ریشه دندان ها که ایجاد درد می کند) و ترس اشاره کرد.

نشانه های این بیماری شامل بی‌اشتهایی، کاهش مصرف آب، کاهش مزمن وزن، افسردگی ناشی از کاهش سطح انرژی به دلیل عدم اخذ و عدم مشاهده پلت های مدفوع به مدت 2 ـ 1 می باشد.

توصیه می‌کنیم به محض مشاهده علائم بالا به دامپزشک خود مراجعه فرمایید. دامپزشک در مرحله اول با مشاهده علائم بالینی و تاریخچه حیوان، به بیماری مشکوک می شود و سپس به منظور تأیید تشخیص، از رادیوگرافی استفاده می کند.  

بیماری هموراژیک ویروسی(Viral hemorrhagic disease VHd)

این بیماری بسیار حاد و مسری است. برخی معتقدند که عامل بیماری عضوی از خانواده ویروس های پاروا است. انتقال این ویروس به وسیله ذرات معلق (aerosol) و سایر ترشحات حیوان صورت می پذیرد.

همچنین انتقال مکانیکی آن توسط وسایل، انسان، جوندگان و محصولات جنسی خرگوش نیز می تواند صورت گیرد. بچه خرگوش های زیر 2 ماه نسبت به این ویروس مقاوم هستند و بیماری معمولا در خرگوش های شیروار و آبستن دیده می‌شود .

دوره کمون این بیماری از 72 ـ 24 ساعت بوده و خرگوش ناگهان مرده دیده می‌شود و علائمی قبل از آن مشاهده نمی‌ شود. در مواقعی که دوره بیماری طولانی می‌گردد، علائمی مانند تنگی نفس و پرخونی قابل رؤیت خواهد بود.

واگیری بیماری ممکن است تا 80 درصد هم برسد و میزان مرگ و میر هم حدود 90 ـ 80 درصد می‌باشد. با مشاهده علامت هایی نظیرناراحتی تنفسی، مرگ و میر بالا و گسترش سریع بیماری می‌توان به این بیماری مشکوک شد.

علائمی که در کالبدگشایی مشاهده می‌ گردند ( این علائم عبارت اند از : پرخونی ریه‌ها و کبد، نای مملو از کف خون‌آلود و یا غیر خون‌آلود، خونریزی در تیموس، پرخونی ضعیف تا مشخص و التهاب کلیه‌ها، طحال و کبد) به تشخیص درست بیماری به وسیله دامپزشک کمک می کنند.

بیماری Snuffle یا مشکل تنفسی در خرگوش ها :

این بیماری تنفسی خرگوش که چیزی شبیه به سرما خوردگی  در انسان است، در تمام نقاط دنیا با نام Snuffle شناخته می شود. این بیماری به شدت عفونی بوده و  ممکن است که به ذات الریه تبدیل شود.

در خرگوش هایی که به این بیماری مبتلا می شوند معمولا دو علامت عطسه و ترشحات بینی دیده می شود. با پیشرفت بیماری، ترشحات بینی خرگوش به تدریج زرد تر و غلیظ تر می شوند. معمولا در صورت گرم و خشک نگه داشتن خرگوش، بیماری خود به خود درمان می شود اما در موارد شدید تر، استفاده از suifa یا پنی سیلین و یا یکی از mycin ها می تواند موثرواقع شود.

کوکسیدیوز :

یک انگل داخلی و میکروسکوپی این بیماری شایع ولی جدی کبدی خرگوش را ایجاد می کند. این انگل در مدفوع خرگوش ها هم وجود دارد و به راحتی از یک خرگوش به خرگوش دیگر منتقل می شود.

نشانه های کوکسیدیوز عبارت است از ضعف شدید، زردی و اسهال مداوم .

اگراین بیماری درمان نشود، وزن خرگوش کاهش می یابد اما این کاهش وزن به علت بزرگ شدن کبد خرگوش و در نتیجه بزرگ شدن شکم او به چشم نمی آید.

سرانجام خرگوش به دلیل خستگی زیاد و ضعف شدید می میرد. در صورت ابتلا، اولین کاری که باید انجام دهید این است که خرگوش بیمار را دور از سایر خرگوش ها قرنطینه کنید و سریعا به دامپزشک مراجعه کنید. 

تخم گذاری مگس ها :

در تابستان، این مشکل در خرگوش هایی که نژاد موبلند هستند به فراوانی دیده می شود. مگس ها در پوست کثیف زیر دم خرگوش تخم گذاری می کنند و از ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد کرم حشره ها از تخم بیرون می آیند و در بدن خرگوش نفوذ پیدا می کنند. این اتفاق می تواند منجر به مرگ خرگوش شود. بنابراین در تابستان، قفس خرگوش و خود خرگوش را در نهایت پاکیزگی و تمیزی نگه دارید.

در صورتی که با این مشکل مواجه شدید، در هر زمان ممکن با دامپزشک تماس بگیرید چون اگر این کرم ها سریعا دفع نشوند، مطمئنا خرگوشتان جان خود را از دست خواهد داد. تا قبل از رسیدن دامپزشک و برای تسکین موقت خرگوش، حمام آب سردی را برایش تدارک ببینید و این کرم ها را تا حد امکان از بدن او دور نگه دارید. 

یبوست و اسهال :

ممکن است یبوست به دنبال یک تغییر ساده در رژیم غذایی به وجود آید. یبوست با افزایش میزان سبزیجات سبز رنگ در رژیم غذایی خرگوش تا حدی بهبود پیدا می کند، اما برای درمان اسهال خرگوش، باید به مدت ۲۴ ساعت از دادن سبزیجات سبز رنگ به خرگوش خود داری کنید و فقط آب و یونجه در اختیارش قرار دهید.

در صورتی که بهبودی به وجود نیامد و یا علائم دیگری نیز ایجاد شدند، احتمال دارد که  پای بیماری جدی تری در میان باشد؛ بنابراین فورا به دامپزشک خود مراجعه کنید.

 

 

درمان بیماری های خطرناک در خرگوش در کلینیک دامپزشکی خرگوش شیراز